Hamburgers, of vandaag; de Umami-burger
Lieve Saar en Mats, er zijn van die gerechten waarmee je zo ontzettend veel kunt variëren dat ik er waarschijnlijk een aantal posts aan zal wijden. De Hamburger is natuurlijk zo’n gerecht, dat zal geen verrassing voor jullie zijn. Jullie groeien immers op in een tijd waarin je op iedere straathoek een hamburger kunt kopen. Iedere snackbar heeft er wel een. Op iedere markt is er wel een stal met hamburgers. Bij de meeste benzine pompen is er zelfs wel een hamburger te vinden, en dan heb ik het nog niet gehad over de Multinationals die hun bestaansrecht te danken hebben aan de hamburger. Al die lelijke grote M’s in het land, het ontstaan van het begrip drive-thru en een enorme club mannen die ‘s zomers in schort in de tuin een koe cremeren, allemaal te danken aan de “humble hamburger”.
Nou zal ik jullie eens wat vertellen; toen jullie vader en ik jong waren stond er niet EEN grote gele M in het heeeeele land!!
De Hamburger bestond in Nederland helemaal niet!!
Ik laat een kleine witte ruimte in de tekst om jullie de kans te geven dit even te verwerken.
Toen Papa en ik jong waren aten we vreemde ronde hamburgers, die niet van de grill kwamen, maar uit een pan met jus (nee geen sinasappelsap, maar gesmolten boter waar je vlees in bakte. (daar ging je vroeger nog niet dood van)). Die dingen noemden we gehaktballen. Die kon je soms bij een snackbar kopen, maar als je er bij een benzine pomp om vroeg werd je heeeel raar aangekeken en er hingen nergens grote gele neon letters in de lucht om aan te duiden dat daar onder gehaktballen werden verkocht. Trouwens, de lekkerste gehaktballen werden toch altijd door je eigen moeder gemaakt!
De hamburger revolutie begon voor ons eind zeventiger jaren. Er kwam toen in Alkmaar in de Langestraat een heus “hamburger-restaurant”, de Wimpy’s! Een soort Mek® avant la lettre waar ik, en ik denk papa ook, voor het eerst een hamburger at. In ieder geval voor het eerst een hamburger die helemaal niet leek op een gehaktbal van Oma! Wimpy was toen echt nog een “hamburger-restaurant”. Het eten werd pas gemaakt nadat je het had besteld, en vervolgens door iemand naar jouw tafeltje gebracht. Ondertussen heeft deze formule het natuurlijk al lang afgelegd tegen die ene andere, en zijn er geen Wimpy’s in Nederland meer. Maar in, onder andere, Engeland kun je nog steeds bij Wimpy terecht.
Sinds onze eerste aanraking met de hamburger hebben wij hem nooit meer los gelaten. Ook Oma maakte niet alleen nog maar gehaktballen maar ook een hele lekkere burger, daarvan post ik het recept een volgende keer. En zoals ik al zei, de hamburger is een gerecht dat in vele varianten komt, dus vandaag bak ik een Umami burger voor jullie. Umami is “de vijfde smaak” naast zoet, zout, zuur en bitter, en het Japanse woord voor lekker hartig. Ik heb geprobeerd zo weel mogelijk lekkere dingen, sterk in Umami smaak, in deze burger te gebruiken, en “Oeh Mammie” is absoluut het eerste wat er in mij op kwam toen ik hem proefde!!!
Ingrediënten:
500 gram rundergehakt of half om half gehakt
1 ei
broodkruim, paneermeel of in melk geweekt oud brood (uitgeknepen) naar behoefte
2 tenen knoflook geraspt
Scheut Worcestershire sauce
Vierkante centimeter trassie fijn geraspt
1 Citroen zeste
2 mespunten wasabi (of meer naar smaak)
Scheut Sojasause
Scheut vissaus
1/2 Citroen sap
250 gram paddestoelen (vandaag champignons maar shii-take of porcini of welke je ook wilt)
2 bosuien of een “gewone” ui
En daarnaast:
Een broodje (ik hou van harde broodjes maar als je een zachte wilt zou ik brioche nemen)
2 plakjes ontbijtspek of smoked bacon
1 ei
2 plakjes zachte romige blauwshimmelkaas (vandaag Danish Blue)
Aioli en een scheutje van Sjuun’s eigen pruimenketchup (of gewone ketchup natuurlijk)
Bereiding:
De eerste beslissing is rund of half om half. Ik vind runderburgers alleen lekker als je ze flink “rare”bakt, maar goed, misschien houden jullie meer van goed doorbakken. In dat geval zou ik half om half gehakt adviseren.
We beginnen met de champignons. Snijd de onderkant van de steeltjes en maak de rest schoon (champignons nooit in water wassen). Daarna stop je alle champignons in de keukenmachine en hak je ze tot moes. Omdat we deze moes door het gehakt willen mengen en daarom niet al te veel vocht kunnen gebruiken, doe je de champignon moes in de pan en zet je het op het allerlaagste vuur op. Dit laat je op staan net zo lang tot de champignons zijn uitgedroogd. Laat ze geheel afkoelen.
Voeg vervolgens alle ingrediënten, op het gehakt het ei en het paneermeel na, aan de champignons toe. Let op, als je van plan bent de hamburger rare te bakken is het lekker om de ui even te fruiten voordat je hem toevoegt. Meng alle ingrediënten goed en voeg vervolgens het gehakt toe, kneed het gehakt mengsel niet te lang en kruid het met zout en peper. Voeg dan het ei toe aan het mengsel en vervolgens het paneer meel, en vorm de hamburgers. Bewaar ze afgedekt in de koelkast tot je ze gaat bakken.
Bak de hamburgers in de olie of op de grill. De Laatste twee of drie minuten met de blauwe kaas er op om een beetje te smelten. Zorg dat het spek een beetje is uitgebakken en denk er aan het ei op tijd te bakken. Ik ben er voor het ei met een lekkere zachte dooier te bakken zodat zodra je het ei opensnijd het geel een extra saus over de burger word. Ik maak de burger van beneden naar boven op door te beginnen met het spek en daar in volgorde de burger met de kaas en het ei en de sauzen op te stapelen. De bovenkant van het broodje komt daar eventueel nog bovenop, maar vergeet maar dat je deze burger zo op kan pakken en in ene in je mond kan stoppen!!!!
Bon Appetit!!